Rất nhiều nghiên cứu cho thấy sức khỏe tinh trùng là tố hàng đầu quyết định đến khả năng sinh sản của nam giới. Tinh trùng khỏe phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như sức khỏe, chế độ ăn uống, lối sống,.. của nam giới. Trong bài viết này, PsbCollege sẽ cung cấp những thông tin giúp bạn hiểu hơn về nó và cách duy trì sức khỏe của tinh trùng.
1,Tinh trùng khỏe là như thế nào? Cách nhận biết tinh trùng khỏe
Tinh trùng là những tế bào mang thông tin di truyền ( DNA ) và chỉ có ở giống đực – phái nam. Khi kết hợp với trứng tinh trùng sẽ góp 1 nửa thông tin di truyền để tạo nên một bào thai khỏe mạnh, tuy nhiên để có thể thụ thai thành công thì tinh trùng phải thật khỏe mạnh. Sức khỏe tinh trùng không chỉ ảnh hưởng tới nam giới mà còn ảnh hưởng tới sức khỏe thai kỳ ở chị em phụ nữ và sức khỏe em bé sau khi sinh. Qua đó ta có thể thấy được tầm quan trọng của tinh trùng tới sức khỏe.
Tinh trùng khỏe được định nghĩa qua ba yếu tố như sau:
1.1 Số lượng tinh trùng
Một tinh trùng khỏe mạnh khi số lượng tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch phải đạt ít nhất khoảng 15 triệu. Trong mỗi lần xuất tinh, tinh dịch càng bài tiết nhiều tinh trùng thì khả năng thụ thai càng cao.
1.2 Khả năng di động tốt
Tinh trùng có nhiều kiểu di chuyển, một số bơ tại chỗ, một số bơi tiến về phía trước, số ít tinh trùng không di chuyển. Để có thể kết hợp với trứng thì tinh trùng phải luôn di chuyển mạnh để có thể đi qua cổ tử cung vào trong lòng tử cung và ống dẫn trứng. Khả năng di chuyển của tinh trùng được đánh giá tốt khi đạt ít nhất 40% trong tổng số lượng tinh trùng di chuyển tốt.
1.3 Hình dạng tinh trùng
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng tinh trùng khỏe mạnh là những tinh trùng có đầu tròn, đuôi dài, dễ dàng di chuyển. Những tinh trùng có hình dạng như đầu quá nhỏ hay quá lớn, đuôi xoắn là những tinh trùng không khỏe mạnh và khó kết hợp với trứng để thụ tinh. Tuy nhiên những tinh trùng này vẫn có khả năng thụ thai và khi kết hợp với trứng sẽ tạo ra bào thai không thể phát triển bình thường.
Để kiểm tra tinh trùng của mình mạnh hay yếu bạn có thể tới các cơ sở y tế chuyên khoa Sản để làm xét nghiệm tinh dịch đồ hoặc bạn có thể tự kiểm tra bằng mắt thường qua các dấu hiệu sau đây:
1.4 Tốc độ hóa lỏng của tinh dịch
Đối với trường hợp tinh trùng khỏe mạnh bình thường sau khi xuất tinh khoảng 15 – 30 phút thì tinh dịch sẽ tự hóa lỏng hoàn toàn. Hóa lỏng xong tinh trùng sẽ dần di chuyển sâu vào trong tử cung để kết hợp với trứng để thụ tinh và tạo thành hợp tử.
Đối với trường hợp sau 30 phút mà tinh dịch vẫn chưa hóa lỏng chứng tỏ bạn có thể đang mắc phải chứng tinh trùng vón cục – đông đặc, tình trạng này đã làm mất khả năng di chuyển của các chú tinh binh.
Để biết chính xác thời gian hóa lỏng của tinh dịch nam giới có thể xuất tinh ra ngoài và quan sát quá trình hóa lỏng này.
1.5 Độ dính của tinh dịch
Sau khi tinh trùng hóa lỏng để kiểm tra độ dính tinh trùng nam giới có thể dùng tay hoặc dùng ống nghiệm thủy tinh để chạm vào tinh dịch. Nếu tinh trùng dính lâu vào vật , và có thể kéo dài khoảng 2cm thì có nghĩa tinh trùng khỏe còn nếu dính ít và không thể kéo dài 2cm thì chứng tỏ tinh trùng bị loãng.
1.6 Màu sắc tinh trùng khỏe mạnh
Tinh trùng khỏe mạnh thường có màu trắng sữa và sẽ hơi nhớt và không mùi. Tinh trùng sau khi xuất tinh sẽ có màu hơi ngả vàng. Tuy nhiên nếu tinh trùng có màu khác thì nguy cơ bạn gặp vấn đề về sức khỏe:
Tinh trùng, tinh dịch màu vàng: Tinh trùng chết với số lượng lớn sẽ làm cho tinh dịch có màu vàng. Khi đó có thể bạn đang mắc phải các bệnh lý như: Viêm tinh hoàn, viêm tuyến tiền liệt, nhiễm trùng các bộ phận khác ở cơ quan sinh sản. Hoặc có thể do bạn lâu ngày không quan hệ hoặc do kìm hãm quan hệ, không xuất tinh trong thời gian dài làm cho tinh trùng chết và chuyển màu vàng.
Tinh trùng màu xanh: Những trường hợp nam giới mắc các bệnh lý như: Viêm niệu đạo, bệnh lậu và kèm theo 1 số biểu hiện như tiểu buốt, có thể xuất tinh có màu xanh và khi đó tinh dịch có mùi hôi khó chịu.
Tinh trùng màu hồng nhạt, nâu đỏ, đỏ: Khi xét nghiệm thấy tinh trùng có lẫn máu. Nguyên nhân có thể là do những tổn thương phần mềm. Hoặc do mắc các bệnh như viêm đường dẫn tinh, viêm túi tinh, viêm lao mào tinh hoàn, viêm niệu đạo,..kèm theo tình trạng nước tiểu có lẫn máu, tiểu buốt, bị đau khi xuất tinh.
- Tinh trùng màu đen: Do có vấn đề ở tủy sống hoặc máu bị lẫn lâu ngày.
- Tinh dịch loãng: Do cơ thể thiếu dưỡng chất để nuôi dưỡng tinh trùng hoặc tinh trùng yếu.
- Tinh dịch đặc: Do gặp vấn đề về thận, thận yếu.
1.7 Mùi của tinh trùng khỏe
Có thể nhận biết tinh trùng khỏe qua mùi của nó. Tinh trùng khỏe mạnh sẽ không có mùi. Tuy nhiên vẫn có số ít trường hợp tinh trùng có mùi tanh ( tuy nhiên sẽ không gây ảnh hưởng tới sức khỏe tinh trùng ), nguyên nhân là do ăn hải sản nhiều.
Tinh trùng có mùi hôi, hăng nguyên nhân có thể là do nam giới uống nhiều bia rượu, những chất có cồn, điều này đã ảnh hưởng tới chất lượng và khả năng di chuyển tinh trùng.
2, Yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe tinh trùng
Có nhiều yếu tố đã ảnh hưởng tới sức khỏe tinh trùng, cụ thể:
- Trung tâm điều khiển tinh hoàn sản sinh hormone testosterone là Tuyến yên, vùng dưới đồi bị tổn thương đã gây ảnh hưởng tới nồng độ hormone testosterone tác động vào khả năng sinh sản nam giới.
- Hạn chế uống rượu bia: Uống nhiều rượu bia tác động đến chức năng của gan làm giảm sản sinh ra hormone testosterone từ đó ham muốn giảm và sản xuất tinh trùng cũng bị giảm.
- Hạn chế thuốc lá: Đàn ông hút thuốc lá nhiều có thể làm giảm số lượng tinh trùng và khả năng di chuyển chậm.
- Tập luyện thể dục quá mức gây ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng.
- Ngủ không đủ giấc, thức khuya trong thời gian dài đã gây ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng.
- Không nên mặc quần dài, đồ lót bó sát sẽ khiến cho nhiệt độ vùng bẹn bìu tăng làm ảnh hưởng tới chứng năng sản xuất tinh trùng.
- Hạn chế căng thẳng, stress: Khi cơ thể quá căng thẳng sẽ gây ảnh hưởng tới sản xuất testosterone và tinh trùng có thể sẽ bị ngưng sản xuất.
- Thận trọng với thuốc sử dụng: Tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc vì có một số thuốc có thể làm giảm số lượng tinh trùng, tệ hơn là gây vô sinh.
- Xạ trị và hóa trị: Khi đàn ông bị ung thư sẽ thường sử dụng các biện pháp này tuy nhiên nhược điểm của liệu pháp này là sẽ làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng thậm chí gây vô sinh.
- Duy trì cân nặng: Tập luyện đều đặn để có thân hình cân đối. Những người thừa cân béo phì nguy làm nồng độ testosterone giảm khi đó số lượng tinh trùng và khả năng di chuyển sẽ thấp hơn so với người có thân hình cân đối.
- Thiếu hụt các chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất gây ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng. Đặc biệt khi cơ thể thiếu vitamin C thì tinh trùng sẽ bị vón cục và kết dính khi đó khả năng di chuyển tinh trùng và ham muốn tình dục sẽ bị suy giảm.
- Nhiệt độ môi trường: Tinh trùng chỉ sống và phát triển ở nhiệt độ là 35 – 36 độ C. Vì vậy mà người thường xuyên tắm nước nóng, làm việc ở môi trường có nhiệt độ cao sẽ làm yếu tinh trùng và khiến tinh trùng ít thậm chí chế đi.
3, Các biện pháp giúp tinh trùng luôn khỏe mạnh
Để tinh trùng luôn khỏe mạnh bạn cần phải thực hiện các biện pháp sau:
- Không mặc quần quá chật, tắm nước ở nhiệt độ vừa phải, không để laptop lên đùi khi làm việc tránh tăng nhiệt độ ở tinh hoàn.
- Tập luyện thể dục đều đặn vừa giúp nâng cao sức khỏe vừa giúp tăng testosterone và bảo vệ tinh trùng.
- Hạn chế căng thẳng: Sắp xếp thời gian làm việc hợp lý để cơ thể được nghỉ ngơi và tạo điều kiện để sản xuất ra những tinh trùng khỏe mạnh.
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, tránh để cơ quan sinh dục bị viêm nhiễm gây ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng.
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học: Ưu tiên chọn những loại thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng, các loại vitamin như: Vitamin B12, C, D, Kẽm, Coenzyme Q10,..Những thực phẩm chứa các chất trên đều giúp tăng sức khỏe tinh trùng.
Xem thêm:
Tinh trùng yếu là gì? Có chữa được không? Cách nhận biết và khắc phục?
Dấu hiệu xuất tinh sớm: Nguyên nhân, cách nhận biết và cách chữa